Een wekenschappelijk blogje. Dat kwam zo…
Onlangs installeerde ik een app op mijn smartphone, die me bij het instellen vroeg om aan te geven op welke dag de week moest beginnen. Ik kon kiezen tussen zondag of maandag en drukte op de – voor mij – enige logische keuze, zijnde maandag.
Een paar weken later speelde ik met de instellingen van digitale agenda en viel mijn oog op het feit dat je in Google de week kan starten op zaterdag, zondag of maandag. En plots was het allemaal niet meer zo logisch.
In 1971 raadde de ISO (Internationale Organisatie voor Standaardisatie) aan om weken, zowel in het dagelijks leven als op professioneel gebied, op maandag te laten starten. Dit sloot mooi aan op de traditionele vijfdagenwerkweek, waarbij van maandag tot en met vrijdag gewerkt werd. Eerst travakken en dan een paar dagen om stoom af te laten, was de gedachte. Zaterdag en zondag waren letterlijk het einde van de week ofte “week-end”. Voilà. Klaar. Of toch niet?
Laten we “het geloof” er even bijhalen. Altijd goed voor fijne inzichten.
In onze katholieke contreien werd er eeuwenlang gewerkt van maandag tot en met zaterdag, om dan zondag fris gewassen en geschoren naar de kerk te kunnen. De Schepper had immers hetzelfde gedaan. “Op de zevende dag bracht God het werk dat Hij verricht had tot voltooiing. Hij rustte op de zevende dag van al zijn werk dat Hij verricht had. God zegende de zevende dag en maakte hem heilig, want op die dag rustte God van al het werk dat Hij scheppend tot stand had gebracht.” (Genesis 2)
(Kanttekening. God rustte dan wel uit op de 7e dag, maar had de mens, die pas op de 6e dag was ontstaan toen al nood aan rust? Was die “zondag” van God niet net de “maandag” van de mens? Denk er eens over na en laat het me weten.)
Dat is dus de katholieke interpretatie van de feiten, die leidde tot de Gregoriaanse kalender. Oorspronkelijk was er de Joodse of Hebreeuwse kalender. Maar beide stromingen (en kalenders) gingen hun eigen weg na een aantal afwijkende opvattingen over Jezus en zijn leer.
Bij de Joden valt de rustdag, Sabbath, van vrijdagavond zonsondergang tot zaterdagavond zonsondergang. Op zondag wordt er dan, goed uitgerust, een nieuwe week aangesneden. De katholieken doen dat dus op maandag.
Wikipedia had trouwens weer interessant leesvoer. “De Indo-Europese talen zijn het over de nummering van de maandag evenmin eens: het Portugees, van de talen die de maandag niet naar de maan noemt, maar naar zijn plaats in de week, beschouwt de maandag als de tweede dag (segunda-feira), net als het Grieks, Δευτέρα, maar het Hongaars (hétfö = lett. weekhoofd) en het Estisch (esmaspäev = eerste dag) als de eerste. De Slavische talen noemen de maandag ‘de dag na de zondag’, maar uit hun namen voor de dinsdag (tweede dag), blijkt dat ook de sprekers van deze talen de maandag als de eerste dag beschouwen. In het IJslands zijn de zondag naar de zon en de maandag naar de maan genoemd, maar heet dinsdag ‘derde dag’, en donderdag ‘vijfde dag’.”
Ik kon geen enkel land of geen enkele cultuur vinden waar de week begint op zaterdag. Behalve dus bij Google. En hoe meer ik met het idee begon te spelen, hoe leuker het werd.
(Kleine disclaimer. Ik denk in vijfdagenwerkweken. Met een echtgenoot die werkt van maandag tot en met vrijdag en een tiener die op diezelfde dagen en uren naar school gaat, hebben wij een erg voorspelbaar stramien. In huishoudens waar er wisselende shiften worden gedraaid, is het vermoedelijk een ander verhaal. Maar ik woon niet in die huishoudens en kan dus enkel voor mezelf spreken.)
De week begint in de zaterdag-logica immers niet meer met “moeten gaan werken”. Want geef maar toe: zelfs als je een geweldige job hebt, is op tijd opstaan en omgaan met collega’s soms best lastig. In het nieuwe systeem is er eerst tijd voor jezelf, zodat je lekker kan opladen. Pas daarna begint de werkweek.
Uitbollen naar het weekend is niet meer nodig. Want het weekend is een weekbegin. En dus kan je er op vrijdag nog eens goed een lap op geven. Vindt je werkgever ongetwijfeld geweldig!
Zie het als een gedachtenexperiment… Mijn vroege-vogel-genen zorgen ervoor dat ik ’s ochtends al heel wat gedaan krijg voor ik naar het werk vertrek. Dat maakt dat ik niet het gevoel heb op te moeten staan om te gaan werken. Nee, ik sta op om een aantal dingen voor mezelf (en mijn huisgenoten) te doen. En daarna ga ik fortuinen verdienen. Ooit 😉
De nieuwe week plannen op vrijdag en een weekmenu laten ingaan op zaterdag? Makes soooo much sense!
Johan
Elke