Gewoon E

Heb je de blog van vorige week gemist? Lees dan eerst even waarom ik voor Ellio koos voor je achterop mijn speed pedelec stapt. Want vandaag neem ik je mee. Mee doorheen de wegcode en mee de baan op, waar de theorie in de praktijk wordt omgezet. Mee doorheen de urban jungle!

Wat zegt de Belgische wegcode over speed pedelecs?

Beginnen bij het begin. Wat is een speed pedelec eigenlijk?

• Europa schrijft voor dat een speed pedelec geen fiets is, maar wel een bromfiets.
• Een speciale bromfiets wel. In België ontstond op die manier naast de A-klasse en B-klasse de P-klasse. Met de “p” van “pedelec”, wat “elektrische fiets” betekent. Begin je de verwarring te voelen?
• Een speed pedelec heeft een elektrische aandrijving met een vermogen van max 4 kW…
• en heeft een trapondersteuning die tot max 45 km per uur gaat. Dat betekent niet dat je speed pedelec niet sneller kan. De ondersteuning gaat niet verder dan dat. Je benen mogelijk wel.
• En de speed pedelec heeft 2 wielen. Niet meer en niet minder.

Wat zijn de verplichtingen om met een speed pedelec te mogen rijden?

• Geen speed pedelec zonder kentekenplaat. De plaat begint met “SP” + 2 letters, met daaronder 3 cijfers. De “s” deel je met de A-klasse en B-klasse brommers (het woord “scooter” verduidelijkt veel), voor de “p” kreeg je hierboven een verklaring.
• Je hebt een speciale helm nodig, goedgekeurd conform EN1078 .
• Een rijbewijs AM of hoger is verplicht. Denk er wel aan dat een rijbewijs G, voor landbouwvoertuigen, geen recht geeft om met een speed pedelec te mogen rijden.
  • Bizar. Op dit moment kan je in Vlaanderen je praktijkexamen voor het rijbewijs AM nog niet afleggen op een speed pedelec. Dat moet nog op een bromfiets, klasse B. Vanaf oktober komt hier verandering in.
  • Heb je een voorlopig rijbewijs AM of B? Let dan goed op. Je mag met een voorlopig rijbewijs B blijkbaar niet speed pedelecen op de openbare weg.
• Je hebt een verzekering nodig. Mijn familiale verzekering dekt de burgerlijke aansprakelijkheid, maar je controleert dit best bij je makelaar voor je de baan opgaat.
• Je rijbewijs en origineel kentekenbewijs heb je steeds op zak als je met de speed pedelec rijdt.

Ik neem je mee… maar waar gaan we rijden?

De plaats van de speed pedelec op de openbare weg. In alle eerlijkheid had ik er zelf geen idee van voor ik er eentje testte. En ik vermoed dat heel wat andere weggebruikers evenmin op de hoogte zijn. Lees het volgende dus goed, zelfs als je niet van plan bent om zelf op de speed pedelec te kruipen. Het kan het wederzijdse begrip onder de verschillende soorten weggebruikers enkel bevorderen.

• Speed pedelecs worden toegelaten tot delen van de openbare weg aangeduid met borden D7 en D9. Of, in mensentaal: als er alleen een fiets op het ronde blauwe bord staat of een fiets en voetgangers, gescheiden door een witte lijn, dan mag je op die plek met een speed pedelec rijden. Maar het moet niet. Zie verder.
• D10 fietspaden zijn verboden terrein. Opnieuw in mensentaal: bij dit bord staan de mensen boven en moet de speed pedelec wijken. Een gewone fiets mag hier wel op het fietspad.
• Het maakt niet uit of je je binnen de bebouwde kom bevindt of niet, in een zone tot 50 km per uur mag je als bestuurder van een speed pedelec kiezen of je op het fietspad rijdt of op de baan. (Tenzij er op dat fietspad een bord D10 staat).
• Vanaf 50 kilometer per uur moet je op het fietspad fietsen. Tenzij iemand daar een D10 bord heeft gezet en je alsnog op de rijbaan moet. Over die leuke situatie later meer.
• In een fietsstraat, waar de max snelheid 30 km per uur is en gemotoriseerd verkeer fietsers niet mag voorbij steken, wordt de speed pedelec gelijkgesteld aan… de fiets! Een speed pedelec mag een fietser dus voorbij steken, zolang de max snelheid niet overschreden wordt.

Opgelet!

Wie redeneert dat zij/hij soms een fiets is en daarom op deze plek mag doorrijden, heeft het he-le-maal mis. Enkel wanneer er onder het verbodsbord specifiek melding wordt gemaakt van de speed pedelec (daar is de letter “p” weer), mag je deze straat wél in.

Is je honger nog niet gestild?

Meer tekst en uitleg lees je hier en hier. Let wel op: het gaat hier telkens over de Belgische wetgeving. Europa bepaalt dan wel dat de speed pedelec een brommer is, de lidstaten mogen er elk hun eigen ding mee doen. Wat in praktijk betekent dat ik me 5 kilometers verder, net voorbij de Nederlandse grens, aan andere regels moet houden. In Nederland wordt namelijk het verschil gemaakt tussen een fietspad en een bromfietspad. Ik heb nog niet genoeg buitenlandse kilometers op te teller staan om me over hun systeem te kunnen uitspreken. Maar wees je ervan bewust dat andere landen andere regels hebben.

Na de theorie volgt nu de praktijk…

Nu je weet dat speed pedelecs in een zone tot 50 kilometer per uur mogen kiezen of ze op het fietspad of op de baan rijden (tenzij er dus dat geweldige bord D10 staat), begrijp je misschien beter wat mijn Ellio komt doen op dat stuk weg waarop jij graag even wilde doorvlammen. Ik mag daar namelijk rijden. Nu weet ik wel dat dat niet altijd wenselijk is, maar als het alternatief enkel bestaat uit een krakkemikkig fietspad, dan is de keuze snel gemaakt.

Anderzijds vinden het fietsers het niet altijd leuk dat ik “als een razende zot over hun fietspad scheur en me niet aanpas aan hun snelheid, terwijl dat toch wel moet”. Ik mag daar dus rijden. En de wegcode zegt nergens iets over aangepaste snelheden.

Een aantal overpeinzingen:

• Ik heb de test nog niet gedaan, maar het lijkt me leuk om dezelfde fietser achtereenvolgens door een klassieke B-klasse scooter, een elektrische B-klasser en een speed pedelec te laten voorbijsteken. Ze rijden allemaal even snel. Wordt dat ook zo waargenomen door de fietser in kwestie? De klassieke B-klasser hoor je van ver aankomen en daarop kan je dus anticiperen. Het verschil tussen de elektrische B-klasser en de speed-pedelec (die je geen van beiden hoort aankomen) is dat de bestuurder van de speed pedelec zelf ook beweegt, wat sneller of agressiever kan overkomen. Het is maar een hersenspinsel…
• Bellen of niet bellen? Kan iedereen vanaf nu een trui of t-shirt aantrekken met daarop het gewenste gedrag van voorbijstekende weggebruikers? Ik heb de indruk dat je nooit goed kunt doen. Bel je wel, dan schrikken mensen en zijn ze boos. Bel je niet, dan krijg je exact dezelfde reactie. Ik gebruik mijn toeter enkel als ik zie dat mensen een hoofdtelefoon dragen of mentaal op een andere planeet zitten. En ook dan is de reactie zelden vriendelijk.
• Het is niet omdat mijn Ellio trapondersteuning biedt tot 45 kilometer per uur, dat ik ook effectief heel de tijd zo snel rijd. De gemiddelde snelheid tijdens mijn traject naar het werk ligt rond de 30 kilometer per uur. Er zijn stukken waarop ik sneller ga (rechtdoor rijden, zonder zijstraten kan best aan een hogere snelheid), maar ook stukken waarop ik een pak trager rijd. Ik besef heus wel dat de grond hard is en dat het geen goed idee is om anderen van de baan te rijden of zelf van de baan gereden te worden.

Ik neem je mee, maar neem zelf eerst even pen en papier

Stel: je zit op een speed pedelec en draait een straat in. Je bevindt je in een zone waar je max 50 km per uur mag. Links van de baan is een tweerichtingsfietspad, dat wordt aangegeven met bord D9 (het middelste in bovenstaand overzicht). Op het einde van deze straat, zo’n 2 kilometer verder, staat trouwens een identiek bord. Beeld je de situatie in of beter nog: teken het even uit.

Het fietspad ziet er relatief goed uit. De weg, weet je uit ervaring, heeft meerdere verkeersdrempels. Onlangs reed je met de wagen nog achter iemand die voor elke heuvel tot stilstand kwam, daarna over de heuvel kroop, om dan enkele meters volle bak gas te geven, tot voor de volgende heuvel. Dat lijkt je niet ideaal met de speed pedelec. En dus kies je voor het fietspad. Teken gerust een speed pedelec op het fietspad.

Je kruist een voetganger en steekt een andere fietser voorbij. Links naast je liggen velden (tekenen, tekenen!), rechts zie je een zijstraat die een t-splitsing maakt met de straat die jij volgt. In een flits (want je rijd snel) zie je links naast het fietspad een bord staan, dat in plaats van dwars op de rijrichting parallel staat. Op die manier kunnen de mensen uit de zijstraat zien wat er op het bord staat, maar jij niet. (Teken dat ook maar, want het draait allemaal om dit bord.)

Je fietst verder en de situatie herhaalt zich. Je komt tot het besef dat het bord bewust in die richting is geplaatst. Als dat niet het geval was, zou het een dubbel bord moeten zijn, met een voor- en een achterkant (want je rijdt over een tweerichtingsfietspad).

Bij de 3e dwarsstraat besluit je te vertragen/te stoppen en zie je tot je grote verbazing het D10 bord. (Dat bord waarbij de voetgangers boven de fiets staan en er geen scheidingslijn is. Een speed pedelec mag hier niet op het fietspad rijden. Teken het nog even na, je bent goed bezig!)

En nu? Welk bord heeft gelijk? Het leesbare, in jouw richting gedraaide bord aan het begin en einde van het fietspad? Of de borden die je niet kunt lezen? Ik stuurde een mailtje om het na te vragen bij de gemeenten in kwestie en hoop dat zij de situatie kunnen verduidelijken/aanpassen. Teken gerust jouw oplossing of post ze in een reactie hieronder.

Tijd voor een nieuw stukje papier

Je rijdt op een fietspad dat met een berm en/of haag is afgescheiden van de rijbaan (lekker veilig, dat wel). Kies zelf maar of het een tweerichtingsfietspad is. In mijn voorbeeld is het zo, maar die info is niet relevant. Je bevindt je in een zone waar je max 50 km per uur mag.

Aan het begin van het fietspad staat een bord D7 (zo eentje met enkel een fiets op). Je weet dat het even verderop een zone met max 70 km per uur wordt en besluit het fietspad te nemen. (Ben je al aan het tekenen?)

De hele weg is bezaaid met borden D7 tot er plots een D10 opduikt. Red alert, die speed pedelec moet hier en nu het fietspad af! Akkoord, op de baan wordt er vlot 70 km per uur gereden en je moet door de haag (of erover, dat is een vrije keuze), maar D10 is D10. Tenzij het bord werd opgehangen door iemand die zich niet bewust was van het verschil tussen D9 (mét scheidingslijn) en D10. Aan gezien het eerstvolgende bord (wel een heel eind verder) terug een gewone D7 is, vermoed ik dat er een misverstand in het spel is. Maar teken gerust hoe jij het ziet. Ook deze gemeente ontving een mailtje.

Nog niet uitgetekend?

Probeer eens een fietspad met afwisselend D9 en D10 borden. Dolle pret! Of fietspaden die 100 meter aan de linkerkant van de baan liggen, daarna 100 meter rechts en dan toch maar weer links. Het alternatief is over de kasseiweg te rijden. Of gewoon een andere route uit te tekenen.

En dat brengt me naadloos bij een ander probleem

Ik ben er nog niet in geslaagd om een routeplanner te vinden die op maat van speed pedelecs is ontwikkeld. Sommige routeplanners kennen wel het verschil tussen een gewone fiets en een elektrische fiets die tot 25 km per uur kan, maar dat uit zich vooral in de aanpassing van de reistijd en niet zozeer in het traject dat anders is. Maar hoe bepaal je je route met een speed pedelec? Vorige week berekende Google het kortste traject naar het werk, maar een groot deel van die weg is verboden terrein voor snelle fietsen.

Het probleem begint trouwens al bij ons om de hoek, waar onlangs de stoepen opnieuw werden aangelegd en niet overal de juiste boordsteen werd teruggeplaatst. Google Maps is van mening dat er even verder een perfect befietsbare zandweg ligt, die ik eerder met de mountainbike zou doen dan met mijn speed pedelec. Zucht.

Een lang verhaal kort

Ik vervolg mijn weg. Op zoek naar de meest comfortabele route. Speurend naar logica, in dialoog gaand met andere weggebruikers. Uitkijkend naar nog vele avonturen!

Heb jij leuke fietsanekdotes? Noteer ze dan zeker in een reactie hieronder! Tekeningetjes mag je per mail doorsturen 🙂