Gewoon E

Vaststelling: we hebben zelden een gebrek aan goede voornemens, maar het loopt vaak fout bij de uitvoering van al die fijne bedoelingen. Ik schreef eind 2021 een korte handleiding voor het maken van “goede” goede voornemens en brei daar vandaag een vervolg aan. Over de zin en onzin van habit trackers. Of ook wel: zijn ze je vriend of vijand op weg naar nieuwe gewoonten?

Volgens het woordenboek heeft het woord “gewoonte” 2 betekenissen:

1. een algemeen aangenomen gebruik (een eetgewoonte of een leefgewoonte)
2. een persoonlijke aangewende handeling; het feit dat je geneigd bent iets steeds op dezelfde, vertrouwde manier te doen

Er zijn goede gewoonten (regelmatig bewegen) en minder goede/slechte gewoonten (roken). Allebei vereenvoudigen ze de bewegingen die nodig zijn om een bepaald resultaat te bereiken. Gewoonten maken ons het leven dus gemakkelijker.

Gemiddeld kost het 66 dagen om een nieuwe gewoonte of nieuw automatisme aan te leren. Maar pin je vooral niet vast op dat getal; afhankelijk van de persoon en het aan te passen gedrag gebeurt de klik ergens tussen de 18e en de 254e dag. Voor “Ik zen” heb ik het op 66 dagen gehouden en om mezelf niet tegen te spreken blijf ik dat richtgetal in deze blog aanhouden.

En dan nu terug naar het onderwerp van de dag: de zin en onzin van habit trackers.

1. De zin van habit trackers

Habit trackers brengen in kaart hoe het staat met je vooruitgang en kunnen helpen bij het bepalen waar het fout loopt. Wil je elke dag 5000 stappen zetten en loopt het telkens mis op dinsdag? Dan zie je dat patroon snel verschijnen. Je analyseert wat die dag anders maakt dan andere dagen en bepalen hoe je de zaken anders kunt aanpakken.

Doordat je een lijntje langer ziet worden of een cirkel verder opgevuld raakt, krijg je een goed gevoel en raak je extra gemotiveerd om door te zetten.

Digitale habit trackers kunnen je ook herinneren om aan je nieuwe gewoonte te werken. Maar bij mij werkt dat dus als een rode lap op een stier. Toen ik bijna 2 jaar geleden een rondje yoga toevoegde aan mijn ochtendroutine, noteerde ik dat veel liever op mijn afvinklijstje (dat zonder herinneringen werkt), dan te werken met opdringerige smartphone-meldingen. Dat motiveert mij allerminst en levert enkel een kwade blik en een “moeiduni” op.

Nu we het toch over yoga hebben, over naar deel 2 van “de zin en onzin van habit trackers”, namelijk…

2. De onzin van habit trackers

Wat als je na enkele weken merkt dat je nog enkel op de mat staat om de voortgangsbalk van de app te zien groeien? Wat als je de spelregels verandert en je toch nog drie trekjes van je sigaret mag nemen om “rookvrij” te zijn en blijven? Ben je dan nog bezig met je nieuwe gewoonte (of een oude gewoonte af te leren)? Nee, dan focus je op de verkeerde dingen.

True story. Ik ben op een bepaald moment compleet uit mijn dak gegaan omdat er bij Garmin een paar servers waren gecrasht. Eerst leek het erop dat ze de getrackte data (in dit geval mijn dagelijks aantal stappen) nog konden recupereren, maar na anderhalve week bleek dat alle gegevens van 1 of 2 dagen reddeloos verloren waren. Was het erg dat de IT-ers van Garmin dagenlang overuren hadden geklopt? Was het erg dat de helpdesk verzoop in de klachten? Nope. Mijn streak, het aantal opeenvolgende dagen waarop ik mijn doel had bereikt, was om zeep en dat betekende drama. Heel erg veel drama zelfs.

Uiteindelijk kreeg de helpdesk het wel in orde en herinnerde ik me dat ik wandel omdat ik dat leuk vind en het ontspannend is. Maar je had toen écht niet in mijn buurt willen zijn. En dat allemaal omwille van een technologische uitschuiver.

Een app geeft vaak enkel aan of aan handeling is uitgevoerd of niet, maar zegt weinig over de kwaliteit en hoe jij je daar bij voelde. Presteren, presteren, presteren dus.

Tenslotte is het soms een heel gedoe om een app onder de knie te krijgen, heeft de gratis versie net niet wat je wilt en is de betaalde versie veel te uitgebreid. Een dagje vergeten te registeren? Jammer, maar helaas… Je streak is om zeep. (Op dat vlak valt er véél te zeggen voor een papieren versie.)

Nu we dat weten is het tijd om over te stappen naar deel 3 van “de zin en onzin van habit trackers”, namelijk…

3. Gezond omgaan met habit trackers

• Kies de juiste tool. Gebruik je graag papier, kies dan voor papier. Liever digitaal? Zoek een leuke app.
  • Je kan hier gratis een papieren habit tracker downloaden. Wil je bewuster omgaan met je papierverbruik? Druk de template dan 1 keer af, steek hem in een plastieken mapje en gebruik een uitwisbare stift. Fier op je resultaten? Neem een foto!
  • Ik heb de voorbije maanden de Android-app Loop Habit Tracker uitgetest (zie print screen hieronder). Het leuke aan de app is dat je 2 soorten nieuwe gewoonten kan toevoegen: een gewoonte die je kan beantwoorden met ja of nee (“Heb je vandaag gesport?”) of een gewoonte die meetbaar is, waarbij je vooraf een doel kan instellen (“Hoeveel kilometer heb je vandaag gelopen?”). Je kan aangeven met welke frequentie je aan de gewoonte wilt werken en als je iets bent vergeten aan te duiden kan je dat achteraf nog rechtzetten. Je kan je gegevens back-uppen en ook exporteren, maar daarvan heb ik de meerwaarde nog niet ontdekt. Wil je een korte uitleg over het gebruik van de app? Geef gerust een seintje!
• Sta even stil bij wat je wilt bereiken. Wil je een gewoonte kweken, zorg dan voor voldoende triggers. Zet een fles water op je bureau, een fles water in de koelkast, noteer het in je afvinklijstje of laat een herinnering sturen. Wil je stoppen met een bepaalde gewoonte? Formuleer het dan niet als “stoppen met” maar als “beginnen met”. En zet dat in je habit tracker.
• Ga voor het “mis nooit 2 keer”-principe. Wees niet boos op jezelf of teleurgesteld als je eens een dagje mist. Stop je tijdens je dieet toch een keertje bij de hamburgertent? Maak er geen probleem van en ga de volgende maaltijd gewoon door zoals je bezig was. Negeer de druk van die groeiende lijn op je habit tracker. Jij weet nog altijd het beste of je goed bezig bent of niet.

Oh ja, trap niet in de zogenaamde arrival fallacy: “Als ik dàt doel bereik en die gewoonte onder de knie heb, dan zal ik gelukkig zijn”. Waarom dan pas? Hoe groot is de kans dat je jezelf tegen die tijd een nieuw doel hebt gesteld waarbij je pas gelukkig kunt zijn als je dat bereikt hebt? Geniet van elke kleine stap onderweg; dat maakt het veel gemakkelijker om de tocht vol te houden.

En jij? Track jij je goede gewoonten? In een dagboek of bullet journal? Via een app (en welke dan) of is je activity tracker meer dan voldoende? Laat het me weten in de reacties hieronder!