Het zaadje van “de chille koelkast” werd geplant toen ik eind 2022 op het werk opleiding gaf over rationeel omgaan met energie. Elke lesgroep kon ruwweg worden opgesplitst in 3 categorieën:
- deelnemers die al tijdens het winkelen of bij het thuiskomen hun boodschappen sorteren, zodat de koelkast maar 1 keer open moet
- deelnemers die graag hun armspieren trainen en per item de koelkast open en dicht doen
- deelnemers die bij het thuiskomen de deur van de koelkast open zetten, hun tijd nemen om alle boodschappen een plaats te geven en pas als alles klaar is de deur weer sluiten. (Waarbij de echte die hards zelfs het alarm van het toestel negeren en de deur dapper laten open staan.)
De eerste methode geniet de voorkeur. Niet alleen vanuit ecologisch en economisch standpunt, maar ook met de voedselveiligheid in het achterhoofd. Want de chille koelkast, da’s de beste koelkast!
Hoe chill moet de chille koelkast zijn?
4° Celsius is de beste temperatuur om je etenswaren te bewaren. Elke koelkast heeft zijn eigen systeem om de temperatuur in te stellen; sommige merken gebruiken cijfers, andere toestellen geven temperaturen weer op de draaiknop. Maar je bent pas écht zeker wanneer je een thermometer in je koelkast legt.
Is mijn koelkast overal even chill?
Nee, absoluut niet. Je koelkast heeft verschillende zones. Onderaan het toestel zit de koudste zone, bovenaan de warmste. De deur van je koelkast is dan weer het meest onderhevig aan temperatuurschommelingen.
Hoe houd ik mijn voedingswaren chill?
Gebruik de groentelades om groenten en fruit in te bewaren. Deze zitten onderaan en zijn het koelst en vochtigst. Ideaal om alles dagvers te houden.
Opgelet: probeer groenten en fruit gescheiden te houden. Sommige soorten horen niet thuis in de koelkast. Tomaten en avocado’s bewaar je best op een andere plaats; hun rijpingsproces wordt tegengehouden door de koude. Hun smaak en textuur kan worden aangetast door een verblijf in de koelkast. Bananen, appels, perziken, nectarines, mango’s en citrusvruchten bewaar je ook beter op een andere plek.
Vlees en vis kunnen het beste worden bewaard op de onderste plank van de koelkast, omdat dit een koude zone is. Bewaar je vlees en vis lucht- en lekdicht om geurtjes en kruisbesmettingen te voorkomen.
In de chille koelkast bewaar je op de middelste plank voedingswaren die licht tot matig bederfelijk zijn:
- zuivelproducten
- broodbeleg
Op de bovenste plank tenslotte komen sausen, dressings, dranken en overschotjes. Deze plank is doorgaans de warmste plek in je koelkast, maar lees voor de veiligheid de handleiding nog even na. Of test het uit met een thermometer.
Wat komt er in de deur van de chille koelkast?
Zoals ik hierboven al schreef, heeft de deur van je koelkast het meeste te lijden onder temperatuurverschillen. Dranken en sausen hebben hier weinig last van en ook je boter kan je met een gerust hart in de deur plaatsen.
Erg veel koelkasten hebben (ingebouwde) houdertjes voor eieren in hun deur. Dat is niet zo’n goed idee. Eieren moeten niet noodzakelijk in de koelkast worden bewaard. Weet wel dat eieren poreus zijn en gemakkelijk geuren en bacteriën kunnen absorberen. Kies je ervoor eieren op kamertemperatuur te bewaren, zorg er dan voor dat ze op een droge en koele plaats staan, weg van andere voedingsmiddelen en warmtebronnen. Toch liever de koelkast? Bewaar ze dan in de originele verpakking en plaats ze op de middelste plank. Dus niet in de deur!
Twijfel je of je ei nog vers is? Dat kan je heel gemakkelijk testen. Hoe? Dat lees je op deze site.
Een snel vervolg op de blog “Lenteschoonmaak in het apotheekkastje“: zalven bewaar ik in de deur van de koelkast. Hoestsiroop staat dan weer op de bovenste plank.
Heb jij al een zelfreinigende koelkast gezien?
Ik nog niet en ik heb zo’n vermoeden dat jij ook nog elke 3 maanden grote schoonmaak houdt om de opbouw van bacteriën en schimmels te voorkomen.
Maak de koelkast leeg (controleer meteen de vervaldata en gooi weg wat niet meer goed is – wat koel moet blijven bewaar je in de koelbox of een thermozak), haal de schabben en lades er uit, maak een sopje en ga gezwind aan de slag. Droog daarna je koelkast goed af.
Voor je alles weer gaat inladen, geef je ook de schabben en de bakken een grondige schoonmaakbeurt.
Heb je tussen 2 schoonmaakbeurten iets gemorst? Kuis het dan meteen op. Ook voor een vakantie of langere afwezigheid kan je je koelkast een extra beurt geven.
Minder chill: enge, vieze beesten
Enkele veelvoorkomende schimmels in je koelkast zijn: penicillium, cladosporium en aspergillus. Denk er aan dat niet alle schimmels zichtbaar zijn met het blote oog. Het is dus niet omdat je niets ziet, dat er niets is. Merk je wel schimmelgroei, zorg dan voor een stevige schoonmaakbeurt van je koelkast.
Zin in meer moeilijke namen? Wat dacht je van bacteriën als listeria monocytogenes, salmonella, E. coli en staphylococcus aureus? Ook zij wonen graag in koelkasten.
De chille koelkast? Ik bewaar al mijn vlees in de chille diepvriezer!
Geen slecht idee. Houd je er dan wel rekening mee dat je eten zelfs in diepgevroren toestand niet eeuwig bewaard kan blijven? Maar dat is voer voor een andere blog!
De grootte van de ideale koelkast is trouwens afgestemd op jouw situatie. Onze koelkast is op zaterdag (na het boodschappen doen) net groot genoeg of net iets te klein en tegen vrijdag wel heel erg groot. Wil je energie besparen, dan kan je die lege ruimte opvullen met piepschuimblokken of flessen water. Die zorgen ervoor dat er minder luchtverplaatsing is bij het openen van de koelkastdeur en er bijgevolg minder warme lucht moet worden gekoeld.
Is jouw koelkast groot genoeg? Hoe is ze ingericht en waar bewaar jij je eieren? Laat het weten in een reactie hieronder!
Anita
Elke