10 jaar geleden bracht ik mijn debuutroman “Aprilse Grillen” uit. En zelfs nu nog krijg ik regelmatig vragen over verborgen boodschappen en dubbele bodems. Dus herlas ik mijn eigen boek, op zoek naar dingen die je als lezer zou kunnen missen. Aprilse Grillen revisited!
“Het laatste stuk van de terugweg ging via de E39. In Andrevik ben ik bij het benzinestation gestopt voor een ijsje. Dat had ik wel verdiend na zo’n onverwacht warme dag. Bij het buitenkomen van het benzinestation zag ik even verderop een paar zitbanken staan. Van daaruit bleek ik een fantastisch zicht op een meer te hebben, dus zette ik me daar neer. Toen mijn ijs op was, haalde ik mijn fototoestel boven om de omgeving vast te leggen. Het uitzicht was werkelijk schitterend.“
“Opeens dook er een jongen op. Een tiener. Of misschien was hij wel wat ouder. Ik zag hem pas toen hij alweer voorbij was en door het vizier van mijn lens liep. Ik kan er dus moeilijk een leeftijd op plakken. De kerel liep de heuvel af, in de richting van het water. Tot op dat moment had ik niet gezien dat er een soort weggetje naar beneden leidde.”
Aprilse Grillen
Aprilse Grillen revisited – Noorwegen
Wat er echt gebeurde:
Het was 22 april 2011. We hadden die dag de Steindalsfossen bezocht, een waterval waar je onderdoor kan lopen. Op de terugweg naar de jeugdherberg stopten we bij Best Bensin in Bjørkheim, een dorp op ongeveer 50 kilometer van Bergen. We kochten ijsjes en zochten een rustig plekje om ze op te eten. Het werd een bankje naast het benzinestation, met uitzicht op een prachtig meer.
Om 14 uur 28 minuten en 18 seconden schoot ik dit kiekje:
Het spiegelbeeld werd de cover van mijn debuutroman. Want dat kwam visueel beter over.
Wat je niet ziet op de foto, is dat het eigenlijk 2 jongeren waren. De 1e was al te ver vooruit om mee op de foto te staan.
De passage van die jongens zette iets in gang. Nadat ik mijn drop-ijsje vakkundig over mijn t-shirt had gesmodderd, volgde ik dezelfde weg naar beneden. “Wat als daar nu een lijk zou liggen?”, vroeg ik mezelf af. En die vraag werd dus een boek.
Er was geen lijk. Er waren geen jongens. Wel een verlaten botenhuisje. En oh ja, Bjørkheim ligt aan de RV7, terwijl het volledig fictieve Andrevik aan de E39 ligt; een andere toegangsweg richting Bergen.
Met stip dé meest gestelde vraag, die ik in “Aprilse Grillen revisited” voor de allerlaatste keer wil beantwoorden: is er een verband tussen Andrevik en Anders Breivik, de man die op 22 juli 2011 het bloedbad op Utøya aanrichtte? Een voormalig collega stelde die vraag op het moment dat hij in het voorjaar van 2012 “Aprilse Grillen” in handen kreeg. “Andrevik… Is dat omwille van Anders Breivik?” Een paar seconden lang zwalpte ik ergens tussen verwarring en onbegrip, om uiteindelijk een “Huh wa?” uit te stoten.
Nee, er is geen verband. Heel wat Noorse dorpen hebben een naam eindigend op “vik”, wat “baai” of “inham” betekent. En “andre” is dan weer het Noors voor “tweede”. Het fictieve Andrevik ontstond in april 2022, Anders Breivik verscheen pas in juli in het internationale vizier.
De jeugdherberg die in het boek beschreven wordt, bestaat echt en heeft daadwerkelijk een bangelijk uitzicht vanop het terras. Alleen ligt die aan de Johan Blytts vei 30 en niet aan de Johan Svendsen vei 80. Johan Svendsen was een Noors componist. Geen idee of ik dat wist toen ik het boek schreef of daar eerder toevallig op ben gebotst. Ik had in elk geval de indruk iets bij te leren toen ik mijn eigen werk herlas.
Het standbeeld in het portaal van het Strand Hotell, dat Emilie op vraag van Nora fotografeert, bestaat ook echt. Het is het beeld van Varg Veum, een fictieve privédetective uit de romans van Gunnar Staalesen. 12 boeken werden verfilmd en waren bij ons in het voorjaar van 2012 op Canvas te bekijken.
Aprilse Grillen revisited – België
Over naar België dan; de Grote Vrachtenstraat 75 in Antwerpen, waar Emilie en haar huisgenoten wonen. Ik kan me niet herinneren waar de straatnaam vandaan komt, maar het is niet uitgesloten dat mijn toenmalige werkgever, een internationaal transportbedrijf, er iets mee te maken heeft.
De indeling van het huis is dan weer gebaseerd op de Tolstraat 21 in Antwerpen. Ik werkte van 2002 tot 2006 in dit oude herenhuis en heb meer dan eens op al die trappen gevloekt. (Mijn rechtstreekse collega’s en ik werkten op de zolderverdieping; in het boek de kamer van Hanne.)
Dankzij mijn geweldige digitale archief staat hieronder 1 van de vele plannetjes en tekeningen die ik maak in de aanloop naar een verhaal. Soms doe ik beroep op immo-sites, soms op huizen van bekenden.
Aprilse Grillen revisited – de personages
Aprilse Grillen revisited was een leuk idee, maar ik vrees dat de tand des tijds zijn werk heeft gedaan en ik van heel wat personages niet meer weet of er een dubbele bodem is. Misschien was het niet Gewoon E, maar Gewoon Google…
Emilie Hartman
Mijn hoofdpersonage moest en zou een voornaam hebben die met de letter “E” begint. Het werd Emilie en eigenlijk ben ik daar nog steeds niet erg enthousiast over.
De familienaam Hartman kwam pas later, toen ik medische info opzocht in verband met de aandoening van Nora. Google presenteerde me reclame voor medisch materiaal van Hartmann en Emilie Hartman was geboren.
Stein Kvamme
Stein Kvamme is het resultaat van een taalkundige samensmelting van Stein Arnegard en Bodvar Kvamme; de 1e was onze huisbaas toen we in 2009 in Noorwegen woonden, de 2e onze skileraar.
De huisgenoten van Emilie
Nora Vossen en Ferre Daemen: Er gaat geen enkel belletje rinkelen bij deze namen.
Hanne Vandenbergh: Ik heb Hanne heel lang dé ideale naam gevonden voor een dochter. Tot ik zwanger werd en ik niet het gevoel had dat het een Hanne was. Vandenbergh bekte gewoon lekker.
Peter Vriendts: De voornaam verwijst naar Peter Pan, Vriendts is de familienaam van 4 prachtige mensen, die door omstandigheden een tijd bij mijn schoonmoeder hebben ingewoond en op woensdagmiddag vaak met dochterlief speelden. Hun familienaam is anders geschreven, want ik wilde de link niet te duidelijk maken. Maar dat doe ik 10 jaar na datum dus alsnog.
De familie van Emilie
What was I thinking? Eef, Esmeralda, Elena en Emilie? En dan Evert als stamvader? E5 Mode ofzo? Wist ik veel dat er nog een vervolg zou komen op “Aprilse Grillen” en dat al die E-tjes voor verwarring zouden zorgen.
Esmeralda ken ik van de hogeschool (en is een hele fijne madam), Evert was jarenlang mijn optieker (en is een hele fijne meneer).
De Noren
Silke Pedersen: Als ik het me goed herinner, kwam hier wat Google-werk bij kijken. Fun fact: zowel de voornaam als de achternaam staan op de personeelslijst van mijn huidige werkgever.
Tage Gravdal: De voornaam Tage haalde ik uit een boek dat ik aan het lezen was (nee, ik weet niet meer welk boek dat was). Zijn vrouw Gunilla heeft haar naam te danken aan Gunilla Holm Platou, een Noorse kunstenares en tv-persoonlijkheid, waarmee we tijdens ons Noors avontuur een fijne babbel deden. Gunilla is een tijdlang Pernille geweest, naar Pernille Birk Larsen uit Forbrydelsen (The Killing). En toen was ze dat plots niet meer. Er was een moment waarop beide namen in het manuscript circuleerden en ik zelf niet meer wist met wie Tage nu eigenlijk getrouwd was.
Anders Blom: Het personage van de commissaris is losjes gebaseerd op zijn tegenhanger in de boeken van Camilla Läckberg (de serie rond Patrik Hedström en Erica Falck).
Mikael Olsen: Een voornaam die verwijst naar een andere verwijzing? Mikael Olsen is vernoemd naar Mikael Blomkvist, personage in de boeken van Stieg Larsson. En die naam verwijst naar Kalle Blomkvist (of Blomquist) van Astrid Lindgren. Olsen? Hennig-Olsen ijs!
Inge Nyberg: Er is me wel eens gevraagd of ik mijn lezers bewust op het verkeerde been wilde zetten door deze voornaam te kiezen. Ook hier is het antwoord negatief; in Nederland kan je tante Jan hebben, in Noorwegen nonkel Inge. Het was me volledig ontgaan dat deze naam tot verwarring zou leiden.
Valter Ruud: Jawel, Mulder en Scully hebben een link met “Aprilse Grillen”. Of wat dacht je? Google eens op “Giovanni Ribisi + DPO” (of klik hier). Dàt is de Valter Ruud die ik in gedachten had tijdens het schrijven. “Hmmm, die ziet er bekend uit?” Giovanni Ribisi acteerde ook in Friends. Als Frank Buffay Jr, de broer van Phoebe, had hij ook daar een opvallende rol.
Freia Wilhelmsen: Een culinaire voornaam, zowaar. Probeer in Noorwegen maar eens om geen snoep of chocolade van Freia te kopen.
Aprilse Grillen revisited – zijn er zo nog dingen?
Lilleby, waar de familie Olsen woont, betekent letterlijk “kleine stad”. Vergis je niet: de stad bestaat effectief en ligt 80 kilometer ten zuiden van Oslo, in de buurt van de Zweedse grens.
Storsjø, het meer-waar-het-allemaal-gebeurt, betekent letterlijk “grote zee” of “groot meer” (al zou dat eerder een innsjø zijn). En ook dat hadden de Noren al bedacht. Storsjø is het negende diepste meer van Noorwegen met een diepte van 309 meter en een grootte van 47,55 vierkante kilometer. Maar zoek het vooral niet in de buurt van Bergen.
Ik steek niet onder stoelen of banken dat Emilie en ik een aantal dingen gemeen hebben. En een aantal ook helemaal niet. Maar we ondertekenen dus allebei onze schrijfsels met “E.”.
Vijf minuten later zat ze op het vliegtuig dat haar weer naar huis zou brengen. Zijn onverwachte kus brandde nog na op haar wang. Zuchtend liet ze haar hoofd tegen het raampje zakken. In gedachten stelde ze het tekstbericht samen dat ze hem later die dag wilde sturen. Het was kort, maar duidelijk: ‘Ondanks alles ben ik blij dat ik je heb mogen leren kennen. Liefs, E.’
Aprilse Grillen
Op mijn YouTube-kanaal heeft lang een teaser gestaan voor “Aprilse Grillen”. Ik heb hem naar aanleiding van deze blogpost terug online gezet. Je kunt hem hier bewonderen.
Het was iets met een lijk. Iets met een meer. En Emilie. Ook een agent. En wacht, hoe zat het ook weer? Geloof het of niet: ik wist zelf niet meer hoe het verhaal juist in elkaar stak. Waardoor ik me ging afvragen hoe vertekend mijn beeld van “Wortels van Cement” ondertussen is en of ik dat opnieuw moet lezen.
Laat maar weten wat jij denkt!
